معرفی اوشق و خواص درمانی آن - مجله سرگرمی

نویسنده: صمصام صانعی

گیاه اوشق گونه های مختلفی دارد که از سه گونه آنها صمغ استخراج می گردد.

در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه اوشق که صمغ به دست آمده از آن خواص دارویی داشته و تجارتی هم می باشد اشاره شده است.

نام علمی گیاه:

Dorema ammoniacum و نام های دیگر آن در کتب طب سنتی، اوشک، کندل، کَندال، کِما و شجرة الاوشق می باشد.

نام فرانسه صمغ Gomme ammoniaque، نام انگلیسی صمغ Gum ammoniac و نام های دیگر صمغ به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، بدرآن، وَشَج، لزاق الذهب، وُشَق، اوشه و وُشا نامیده شده است.

تیره گیاه:

جعفری Umbelliferae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری گیاه:

گیاهی است بوته مانند و چند ساله به ارتفاع حدود 2 متر، ساقه های آن باریک و پوشیده از تارهای ریز و پنبه ای رنگ و ریشه گیاه راست، مخروطی شکل و ضخیم است. برگ های آن دمبرگدار، نسبتاً بزرگ و دراز و گل هایی بسیار کوچک، سفید رنگ، عاری از دمگل و مجتمع در قسمت انتهائی یک محور کوچک و مشترک دارد. میوه اش دوفندقه، بیضی شکل و قهوه ای رنگ می باشد.

مشخصات ظاهری صمغ:

در ساقه و ریشه گیاه مذکور شیره شیری رنگی جریان دارد که خود به خود یا بر اثر گزش حشرات، ایجاد خراش تحت عوامل طبیعی و ایجاد شکاف با ابزارهای مخصوص به وسیله انسان از پوست ساقه و یا از ناحیه یقه گیاه مذکور به بیرون ترشح می گردد و پس از مدتی که در مجاورت هوا نهاده شد خشک شده و به صورت قطراتی شکننده در می آید و رنگ آنها سفیدِ شیری تا قهوه ای دارچینی می باشد و در برخی مواقع به گیاه چسبیده یا اینکه بر زمین می افتد. چنانچه در مجاورت نور خورشید یا هوای گرم قرار گیرد نرم می گردد. ضمناً بوی آن معطر و طعمش تند و تلخ است.

طبیعت صمغ:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در آسیا خصوصاً در هند و در ایران بیشتر در برخی از نواحی استان های فارس، اصفهان، قزوین، سمنان، سیستان و بلوچستان و کرمانشاه انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در صمغ گیاه:

گالاکتوز، آرابینوز، رامنوز، گلوکورونیک اسید و یک کتون در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

صمغ (اوشق)

نحوه مصرف:

با دستور پزشک

خواص درمانی صمغ:

محرک، مقوی و انرژی زا، خلط آور و نرم کننده سینه، گشاد کننده مرضی حباب های ریوی و ضد عفونی کننده در موارد زکام، نزله و آسم می باشد. ضمناً برای برونشیت های مزمن، تنگی نفس و اشخاصی که مبتلا به بزرگ شدن کبد و طحال هستند هم مفید است.

بیشتر بخوانید:معرفی آنغوزه و خواص درمانی آن

تذکر:

استفاده از آن برای خانم های باردار و مادران شیرده ممنوع و زیاده روی در مصرف آن به سبب باز شدن دهانه عروق ممکن است تعادل جریان خون را مختل سازد و موجب ایجاد خون در ادرار می گردد.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون